Mae dydd Llun 16 Mawrth 2020 yn ddyddiad a fydd yn aros gyda mi am byth, gan mai dyma’r diwrnod y newidiodd popeth. Dyma’r diwrnod y gwnaethon ni ddechrau ein hymateb i bandemig Covid-19 oedd yn lledaenu’n gyflym.
Fel uwch dîm arwain, fe wnaethom gyflwyno cyfarfodydd yn gyflym i gynllunio ar gyfer y 12 i 24 awr nesaf. Dros nos, cafodd ystafelloedd, cypyrddau a wardiau cyfan eu haddasu i fod yn ardaloedd Covid.
Roedd yn rhaid i ni addasu i ffyrdd newydd o weithio, fel defnyddio technolegau rhithiol. Ac rwy’n falch o’r ffordd roedd pawb yn cyd-dynnu ar draws gwahanol dimau.
Ar gyfer gwasanaethau mamolaeth, roedd cyflymder y newid yn ddigynsail. Roedd cyngor gan y gwahanol Golegau Brenhinol yn aml yn anghyson ac roedd canllawiau cenedlaethol yn newid fesul awr bron.
Gallwn wneud cynlluniau cyfathrebu yn ystod y prynhawn, ac yna gweld bod canllawiau’r Llywodraeth wedi newid erbyn i mi gyrraedd adref ar ôl y gwaith.
Doedden ni ddim yn gwybod beth i’w ddisgwyl a sut byddai’r pandemig hwn yn effeithio ar fabanod, menywod, pobl feichiog a’u teuluoedd. Ni welsom ganlyniadau mor ddifrifol i’r rhan fwyaf o’n poblogaeth mamolaeth o ran marwolaethau a morbidrwydd
Fodd bynnag, roedd effaith seicolegol cyfyngu ar ymweliadau ag ysbytai, pryder ynghylch bod yn glaf mewnol mewn ysbyty a chyfyngiadau gyda chyswllt wyneb yn wyneb yn ddifrifol.
Roeddem yn teimlo’r baich enfawr o ran anafiadau moesol a wynebodd ein timau ar yr adeg hon.
Roedd cyfyngiadau ar ymweliadau wyneb yn wyneb â chartrefi wedi effeithio’n sylweddol ar ein teuluoedd a’n cydweithwyr, yn enwedig ym maes diogelu.
Roedd rhai o’n cydweithwyr yn cael trafferth delio ag effaith cyfnodau clo niferus ac ansicrwydd.
Roedd cymorth llesiant yn hanfodol gan ein bod yn cydnabod y byddai llawer o’n cydweithwyr wedi gorfod rhoi addysg gartref i’w plant rhwng shifftiau, ac efallai bod ganddyn nhw bartneriaid a theuluoedd oedd yn wynebu ffyrlo a chaledi ariannol.
Roedd disgwyl i ni barhau.
Yn dilyn y pandemig, roedd ein timau wedi blino. Dewisodd rhai o’n cydweithwyr adael y proffesiwn a fyddai, oni bai am Covid-19, wedi dewis fel arall efallai.
Roedd y clapio wedi stopio, ac roedd y cydymdeimlad â’n GIG bron wedi diflannu.
Mae dychwelyd i normal newydd yn golygu cymryd amser, amynedd, egni a ffyrdd newydd o weithio. Mae’n cymryd llawer o amser i ddod i arfer.