Cyrsiau ar gyfer cynrychiolwyr yng Nghymru

Beth yw addysg undebau llafur?

Mae Addysg TUC Cymru yn hyfforddi cynrychiolwyr undebau i weithio gydag aelodau a swyddogion undebau i wneud gwahaniaeth yn eu gweithle.

Ar gyfer pwy mae hyn?

Rydym yn cynnig cyrsiau i bob cynrychiolydd undeb. P’un a ydych chi’n gynrychiolydd y gweithle, stiward llawr gwaith, cynrychiolydd iechyd a diogelwch, cynrychiolydd dysgu undeb, cynrychiolydd gwyrdd/amgylcheddol, cynrychiolydd cydraddoldeb, neu unrhyw fath arall o gynrychiolydd, mae hyfforddiant ar gael a fydd yn rhoi’r sgiliau sydd eu hangen arnoch i fod yn gynrychiolydd effeithiol yn y gweithle.

Os ydych chi’n ystyried dod yn gynrychiolydd newydd, neu os ydych chi’n gynrychiolydd profiadol sy’n awyddus i ddiweddaru eich gwybodaeth, mae gennym gwrs ar eich cyfer chi. 

Yn 2024, rydym yn cynnig rhaglenni datblygu arbenigol sydd wedi’u hanelu at grwpiau sy’n cael eu tangynrychioli yn y mudiad ar hyn o bryd. Mae’r rhain yn cynnwys rhaglenni datblygu arbenigol ar gyfer ymgyrchwyr sy’n fenywod, ymgyrchwyr du ac ymgyrchwyr ifanc. Nod y rhaglenni hyn yw cefnogi aelodau i fod yn gynrychiolwyr mwy gweithredol. 

Amser o'r gwaith ar gyfer hyfforddiant

Mae gan gynrychiolwyr undebau hawl i gael amser rhesymol i ffwrdd o’r gwaith gyda thâl i gyflawni dyletswyddau undeb ac i gwblhau hyfforddiant. Mae ganddynt hefyd yr hawl i gael amser rhesymol o'r gwaith heb dâl i gymryd rhan mewn gweithgareddau undeb. Mae rheoliadau ar wahân ar gyfer cynrychiolwyr iechyd a diogelwch, cynrychiolwyr y gweithle a chynrychiolwyr Dysgu Undebau. Mae rhagor o wybodaeth am hawliau i gael amser i ffwrdd o’r gwaith ar gyfer hyfforddiant ar gael yma.

Cyrsiau

Mae’r cyrsiau’n cael eu cynnal mewn partneriaeth â’n canolfannau astudiaethau undebau llafur yn Dysgu Oedolion Cymru a Choleg Gwent. Mae’r cynrychiolwyr sy’n cymryd rhan yn y cyrsiau yn dod o amrywiaeth eang o ddiwydiannau ac undebau. 

Hyfforddiant wedi’i achredu

Mae ein cyrsiau wedi’u hachredu, ac yn rhoi’r cyfle i gynrychiolwyr gael cymwysterau sy’n cael eu cydnabod yn genedlaethol drwy’r Fframwaith Credydau a Chymwysterau. 

Tiwtoriaid proffesiynol

Mae pawb yn gwybod pa mor bwysig yw athro da. Mae ein cyrsiau yn cael eu cynnal gan diwtoriaid proffesiynol sy’n gynrychiolwyr undebau llafur profiadol. Maen nhw’n cael hyfforddiant a diweddariadau yn rheolaidd gan TUC Cymru.  

Hyfforddiant wedi’i ariannu’n llawn

Mae’r cyrsiau’n cael eu hariannu’n llawn – nid oes ffioedd cwrs ar gyfer cynrychiolwyr o undebau sy’n gysylltiedig â'r TUC.

Cyrsiau i gynrychiolwyr – tymor yr hydref 2024 

Mae rhagor o wybodaeth am gynnwys pob cwrs ar gael ymhellach i lawr y dudalen hon.

Cyrsiau i gynrychiolwyr – tymor y gwanwyn 2025

Mae rhagor o wybodaeth am gynnwys pob cwrs ar gael ymhellach i lawr y dudalen hon.

Cyrsiau i gynrychiolwyr – tymor yr haf 2025

Mae rhagor o wybodaeth am gynnwys pob cwrs ar gael ymhellach i lawr y dudalen hon.

Cynnwys y cwrs: beth mae pob cwrs yn ei gynnig?

Cliciwch ar enw’r cwrs isod i gael rhagor o wybodaeth am yr hyn y byddwch yn ei ddysgu.

[Bydd y cwympflychau yn yr adran hon yn cael eu diweddaru]

Cynrychiolwyr undebau – rhan 1

Os ydych chi’n gynrychiolydd undeb newydd, mae’r cwrs hwn yn hanfodol. Byddwch yn dysgu:

• Beth mae bod yn gynrychiolydd yn ei olygu
• Sut mae cynrychioli eich aelodau'n effeithiol, a
• Sut mae codi materion cyfunol ac unigol gyda'ch cyflogwr

Byddwch yn deall y rôl a'i chyfrifoldebau. Mae'r rhain yn cynnwys cydweithio ag aelodau a chynrychiolwyr undebau eraill, siarad ag aelodau a delio â'u problemau, recriwtio aelodau a'u helpu i gymryd rhan yn yr undeb, cwrdd â rheolwyr i drafod amrywiaeth o faterion yn y gwaith, a sicrhau bod aelodau'n cael yr wybodaeth ddiweddaraf.

Mae cynrychiolwyr sy’n cwblhau’r cwrs hwn yn ennill Tystysgrif i Gynrychiolwyr Undebau Llafur ar lefel 1.

 

Cynrychiolwyr undebau – rhan 2

Os ydych chi wedi cwblhau ‘Cynrychiolwyr Undebau – Rhan 1’, neu'r hyn sy’n cyfateb yn eich undeb chi, bydd y cwrs hwn yn eich helpu i gamu ymlaen yn eich rôl gydag undeb llafur.

Mae’r cwrs yn ymdrin â’r canlynol:

• Rolau arwain yn y strwythur cangen, h.y. Cadeirydd, Ysgrifennydd a Thrysorydd
• Sut mae undeb llafur yn gwneud penderfyniadau a sut gallwch ddylanwadu ar eu polisïau
• Sut i gynnal trafodaethau effeithiol
• Sut i drefnu ymgyrchoedd llwyddiannus

Yr amddiffyniad gorau yn y gweithle yw undebau llafur trefnus, ond mae deall beth yw ein hawliau a sut mae gwneud y defnydd gorau ohonynt yn hanfodol i’ch rôl.

Byddwch yn dysgu am y canlynol:

• Contractau cyflogaeth
• Diswyddo teg ac annheg
• Cydraddoldeb ac amrywiaeth
• Gweithredu diwydiannol

Fel rhan o’r cwrs, byddwn hefyd yn ystyried datblygiadau fel partneriaeth gymdeithasol, a newidiadau yn y gweithle megis deallusrwydd artiffisial a’r newid i sero net.

Mae cynrychiolwyr sy’n cwblhau’r cwrs hwn yn cael Tystysgrif i Gynrychiolwyr Undebau Llafur ar lefel 2.

Cynrychiolwyr iechyd a diogelwch – rhan 1

Os ydych chi’n gynrychiolydd iechyd a diogelwch newydd, mae’r cwrs hwn yn hanfodol.

Byddwch yn dysgu:

• Beth mae bod yn gynrychiolydd iechyd a diogelwch yn ei olygu
• Sut mae iechyd a diogelwch yn cael ei drefnu yn eich gweithle
• Sut mae delio â materion iechyd a diogelwch yn y gwaith

Byddwch yn edrych ar y gyfraith iechyd a diogelwch, ar archwiliadau diogelwch, ar asesiadau risg ac ar fesurau ataliol. 

Bydd y cwrs hwn yn dysgu hanfodion iechyd a diogelwch i chi ac yn eich cyflenwi â’r sgiliau, yr wybodaeth a’r hyder i gyflawni eich rôl yn effeithiol.

Mae cynrychiolwyr sy’n cwblhau’r cwrs hwn yn cael Tystysgrif i Gynrychiolwyr Iechyd a Diogelwch Undebau Llafur ar Lefel 1.

 

Cynrychiolwyr iechyd a diogelwch – rhan 2

Os ydych chi wedi cwblhau’r cwrs Iechyd a Diogelwch – Rhan 1, neu’r hyn sy’n cyfateb yn eich undeb chi, bydd y cwrs hwn yn eich helpu i ddelio â’r materion pwysicach.

Bydd y cwrs yn ymdrin â’r canlynol:

• Trefnu a chynllunio iechyd a diogelwch yn effeithiol
• Sut a phryd i’w ddefnyddio
• Sicrhau gwell bargen i aelodau
• Dadansoddi asesiadau risg
• Hyfforddiant iechyd a diogelwch

Er ein bod yn ceisio sicrhau gweithleoedd mwy diogel i’n haelodau, rhaid i ni gydnabod hefyd yr angen am gydraddoldeb ac amrywiaeth.

Drwy gydol y cwrs, byddwch yn edrych ar faterion sy’n ymwneud â chydraddoldeb, megis:

• Rhywedd a chyfarpar diogelu personol
• Aflonyddu rhywiol
• Anableddau cudd
• Y menopos

Mae cynrychiolwyr sy’n cwblhau’r cwrs hwn yn cael Tystysgrif i Gynrychiolwyr Iechyd a Diogelwch Undebau Llafur ar Lefel 2. 

Cynrychiolwyr Dysgu Undebau – Rhan 1

Os ydych yn Gynrychiolydd Dysgu Undebau newydd, mae'r cwrs hwn yn hanfodol. Bydd yn eich cyflenwi â'r sgiliau a’r wybodaeth sydd eu hangen arnoch i fod yn Gynrychiolydd Dysgu Undebau effeithiol. Mae Cynrychiolydd Dysgu Undebau yn gyfrifol am lawer mwy na threfnu cyrsiau yn eich gweithle yn unig. Mae’n golygu gweithio yn eich cangen, gyda’ch cyflogwyr, darparwyr a chyllidwr i ehangu mynediad i ddysgu a sicrhau cyfle cyfartal yn eich gweithle.

Bydd y cwrs yn dysgu'r canlynol i chi:

• Rôl undebau llafur mewn cysylltiad â dysgu a sgiliau
• Dulliau undebau llafur o ran dysgu yn y gweithle a modelau arferion gorau perthnasol
• Polisïau a rhaglenni allweddol sy’n berthnasol i’r system sgiliau oedolion yng Nghymru
• Sut mae hyrwyddo dysgu yn eich gweithle
• Sut mae nodi anghenion dysgu
• Sut mae gweithio gyda’ch cangen a’ch cyflogwr i gael gwared ar y rhwystrau i ddysgu a datblygu yn y gwaith

Mae cynrychiolwyr sy’n cwblhau’r cwrs hwn yn cael Gwobr i Gynrychiolwyr Dysgu Undebau Llafur ar lefel 1.

Cynrychiolwyr Dysgu Undebau – Rhan 2

Mae’r cwrs hwn yn datblygu ac yn ymestyn yr hyfforddiant hanfodol craidd ar gyfer cynrychiolwyr dysgu undebau. Bydd yn eich helpu i ddatblygu ymhellach yr wybodaeth a’r sgiliau sydd eu hangen fel Cynrychiolydd Dysgu Undebau yn y gweithle.

Bydd y cwrs yn eich helpu gyda’r canlynol:

• Deall rôl Cynrychiolydd Dysgu Undebau fel rhan o dîm yr undeb
• Datblygu dull undebau llafur o adeiladu cydraddoldeb a threfnu drwy ddysgu
• Cefnogi aelodau yn unigol ac ar y cyd
• Rôl cytundebau dysgu
• Deall sut mae newidiadau yn y gweithle fel deallusrwydd artiffisial a’r newid i sero net yn effeithio ar sgiliau

Mae achrediad ar gael i gynrychiolwyr sy’n gwneud y cwrs hwn. Cysylltwch â TUC Cymru i gael rhagor o fanylion.

Gwneud ein gweithleoedd yn fwy gwyrdd - ‘sgiliau gwyrdd’ ar gyfer undebwyr llafur

Mae’r cwrs hwn wedi’i anelu at gynrychiolwyr gwyrdd/amgylcheddol a phrofiadol yn ogystal ag undebwyr llafur eraill sydd am gymryd camau ymarferol i fynd i'r afael â’r argyfwng hinsawdd a natur yn eu gweithle.

Mae’r cwrs yn ymdrin â’r canlynol:

• Deall yr argyfwng hinsawdd a natur a nodi effaith hynny ar eich gweithle
• Gweithio gyda’r gangen ac aelodau i ganfod materion cynaliadwyedd y mae angen eu codi â’r rheolwyr
• Sut mae cynnal archwiliadau amgylcheddol
• Sut mae adolygu a datblygu polisïau a chytundebau amgylcheddol y gweithle
• Codi ymwybyddiaeth a hybu arferion gweithleoedd gwyrdd

Mae cynrychiolwyr sy’n cwblhau’r cwrs hwn yn cael dyfarniad ar lefel 1. 

Trafod er mwyn sicrhau Trawsnewid Cyfiawn

Bydd y cwrs hwn yn rhoi gwybodaeth a syniadau i gynrychiolwyr undebau, cynrychiolwyr iechyd a diogelwch, cynrychiolwyr gwyrdd a swyddogion cangen a fydd yn eu helpu i wybod sut i ymateb yn strategol i’r her o roi llais i weithwyr ar y gwaith trawsnewid i economi sero-net.

Bydd yn helpu cynrychiolwyr undebau i ddatblygu strategaethau negodi at ddibenion cynllunio ar gyfer trawsnewid y gweithle a datblygu dealltwriaeth o effaith ehangach y newid ar faterion fel sgiliau yn y gweithle, swyddi ac iechyd a diogelwch.

Bydd y cwrs yn ymdrin â’r canlynol:

• Archwilio pam mae trawsnewid cyfiawn yn ganolog i strategaeth economaidd y dyfodol
• Adolygu polisïau rhanbarthol, cenedlaethol a rhyngwladol ar newid hinsawdd
• Adolygu polisïau undebau llafur cenedlaethol a rhyngwladol
• Nodi polisïau economi werdd sector diwydiant
• Cael barn yr aelodau am flaenoriaethau trawsnewid cyfiawn
• Datblygu strategaethau negodi ar faterion blaenoriaeth yn y gweithle neu'r gymuned

Mae achrediad ar gael ar gyfer y cwrs hwn. Cysylltwch â TUC Cymru i gael rhagor o fanylion.

Partneriaeth Gymdeithasol

Bydd y cwrs deuddydd newydd hwn yn grymuso cynrychiolwyr i ddefnyddio’r Ddeddf Partneriaeth Gymdeithasol a Chaffael Cyhoeddus newydd er budd aelodau.

Bydd yn helpu i ddatblygu’r wybodaeth, y sgiliau a’r hyder perthnasol i ddatblygu partneriaeth gymdeithasol effeithiol yn eich gweithle.

Bydd y cwrs yn edrych ar yr heriau a’r cyfleoedd a ddaw yn sgil gweithio mewn partneriaeth gymdeithasol, a bydd cynrychiolwyr yn cael cyfle i ddatblygu cynllun gweithredu ymarferol ar gyfer eu gweithle.

Mae achrediad ar gael ar gyfer y cwrs hwn. Cysylltwch â TUC Cymru i gael rhagor o fanylion.

Mynd i’r afael ag aflonyddu rhywiol a’i atal

Bydd y cwrs tri diwrnod newydd hwn yn helpu cynrychiolwyr i fynd i’r afael ag aflonyddu rhywiol yn y gweithle a’i atal. 

Bydd yn eich helpu i wneud y canlynol:

• Adnabod aflonyddu rhywiol a deall yr effeithiau
• Deall cyfrifoldebau cyfreithiol cyflogwyr (gan gynnwys y ddyletswydd ataliol newydd)
• Negodi polisïau effeithiol ar gyfer y gweithle
• Cefnogi aelodau y mae aflonyddu rhywiol yn effeithio arnynt
• Datblygu cynllun gweithredu ar gyfer eich gweithle

Cyflwyniad i Ymwybyddiaeth Amgylcheddol

Mae’r sesiwn fer hanner diwrnod newydd hon yn cynnig cyflwyniad hanfodol i ymwybyddiaeth amgylcheddol i gynrychiolwyr undebau llafur. Mae’r cwrs wedi ei anelu at bob cynrychiolydd undeb llafur ac nid oes angen unrhyw wybodaeth flaenorol.

Mae’n cyflwyno ac yn codi ymwybyddiaeth o’r problemau y mae pobl wedi’u creu o ran yr amgylchedd, yr effeithiau nawr ac yn y dyfodol, ac yn ystyried camau cadarnhaol y gallwn eu cymryd fel unigolion ac undebwyr llafur.

Anabledd yn y Gweithle

Mae’r cwrs tri diwrnod newydd hwn ar gyfer pob cynrychiolydd sydd eisiau gwella cydraddoldeb i bobl anabl yn y gweithle a mynd i’r afael â gwahaniaethu.

Bydd yn ymdrin â'r canlynol:

• Gwahaniaethu ar sail anabledd a sut mae’n effeithio ar aelodau
• Y model cymdeithasol o anabledd
• Cyfrifoldebau cyfreithiol cyflogwyr o dan Ddeddf Cydraddoldeb 2010
• Addasiadau rhesymol
• Cefnogi aelodau sydd ag ‘anableddau cudd’
• Polisïau effeithiol ar gyfer y gweithle
• Datblygu eich cynllun gweithredu eich hun ar gyfer y gweithle

Iechyd Meddwl – o fod yn wydn i allu gwrthsefyll

Mae’r cwrs hwn wedi’i gynllunio i edrych ar yr hyn y gall undebau ei wneud yn y gweithle i fynd i'r afael â straen sy’n gysylltiedig â gwaith a materion iechyd meddwl. Mae’n bwysig nodi nad cwrs ymwybyddiaeth iechyd meddwl yn unig yw hwn. Nid yw’r cwrs yn rhoi llawer o fanylion am y cyflyrau iechyd meddwl penodol na sut i ymdopi â nhw.

Y broblem gyda ‘gwydnwch’

Mae gwydnwch yn aml yn cael ei ddefnyddio i awgrymu bod angen i unigolyn fod yn gryfach yn feddyliol a gwrthsefyll straen yn well. Mae’r cwrs hwn yn archwilio sut mae naratif ‘gwydnwch’ a chynlluniau hyfforddi cysylltiedig yn aml yn enghraifft o sefydliadau’n methu â mynd i’r afael â gwraidd problem sy’n ymwneud â straen.

Rhaid i gyflogwyr gydnabod bod straen yn aml yn ganlyniad i waith ei hun, sy’n gofyn am newid strwythurau gwaith, yn hytrach na newid yn ymddygiad ac agweddau unigolion.

Nid yw straen yn tueddu i ddigwydd ar hap, mae’n deillio o rhywbeth penodol. Mae ymchwil TUC yn dangos mai’r pethau mwyaf sy’n achosi straen yn y gwaith yw:

• Llwyth gwaith (74%)
• Toriadau staffio (53%)
• Newid yn y gwaith (44%)
• Oriau hir (39%)

Mae’r cwrs hwn yn canolbwyntio ar ddull trefnu undebau llafur ar gyfer iechyd meddwl. Bydd yn eich helpu i negodi gyda chyflogwyr i sicrhau bod y polisïau, y prosesau a’r gweithdrefnau cywir ar waith i leihau achosion straen yn y gweithle a helpu i atal salwch meddwl rhag gwaethygu yn y gweithle.

Pecynnau cymorth

Mae TUC Cymru wedi cynhyrchu nifer o becynnau cymorth y gellir eu defnyddio yn y gweithle i helpu gydag amrywiol feysydd cydraddoldeb, dysgu yn y gweithle a materion amgylcheddol. Edrychwch ar y pecynnau a’u llwytho i lawr yma.

Canllawiau rhyngweithiol

Mae gennym ddarnau bach o ddeunyddiau dysgu a chyrsiau hirach ar gael. Mae pob deunydd dysgu yn hunangynhwysol ac yn cynnwys casgliad o destunau, fideos a chwisiau. Maen nhw’n para rhwng 20 a 45 munud, a gellir troi eich sylw atyn nhw gynifer o weithiau ag y dymunwch. Ein canllawiau rhyngweithiol

Gweminarau

Mae ein gweminarau ar faterion penodol yn y gweithle yn adnodd hyfforddi gwerthfawr i gynrychiolwyr ac aelodau. Cofrestrwch ar gyfer ein digwyddiadau sydd ar y gweill, neu gwyliwch ein gweminarau blaenorol.

Rhwydweithiau

Mae gennym nifer o rwydweithiau gweithredol lle gallwch gael yr wybodaeth ddiweddaraf yn rheolaidd am faterion pwysig yn y gweithle. Maen nhw hefyd yn darparu cyfleoedd parhaus i rwydweithio a rhannu profiadau gyda chynrychiolwyr eraill y tu hwnt i’r ystafell ddosbarth.

Mae rhagor o wybodaeth ar gael am ein Rhwydwaith Gweithleoedd Gwyrddach a Rhwydwaith Cynrychiolwyr Dysgu’r Undebau. Rydym yn bwriadu lansio rhwydwaith newydd o gynrychiolwyr iechyd a diogelwch yn ystod gwanwyn/haf 2024. Bydd rhagor o fanylion yn cael eu hychwanegu at y dudalen hon cyn bo hir.

Cyfeiriadur cyrsiau: Fersiwn PDF

Mae’r PDF hwn yn cynnwys crynodeb o ddyddiadau pob cwrs - hwylus i’w roi ar hysbysfyrddau.