Cipolwg ar ddealltwriaeth gweithwyr yng Nghymru o AI

I fynd i’r afael â hyn, mae’r mudiad undebau llafur wedi gwneud gwaith i wella dealltwriaeth undebwyr llafur.

Yn nhri o’r chwe grŵp ffocws, cafodd y cyfranogwyr gopïau o ddeunyddiau TUC Cymru  a Chyngor Partneriaeth y Gweithlu  sy’n ymwneud ag AI a thechnoleg newydd.

Ein nod oedd gwerthuso pa mor effeithiol oedd y dogfennau o ran darparu gwybodaeth ddefnyddiol ac ymarferol i gynrychiolwyr ei defnyddio yn y gweithle.

Mewn cyfarfod o diwtoriaid undebau llafur rhoddwyd cyflwyniad yn seiliedig ar 'When AI is the Boss' y TUC. Canmolodd un o'r cyfranogwyr y deunydd a'i fodiwl e-ddysgu cysylltiedig, a ddyluniwyd gyda chynrychiolwyr mewn golwg.

Er i’r cyfranogwyr ddweud eu bod yn teimlo bod y wybodaeth yn ddefnyddiol ac yn addysgiadol, er mwyn gwella’r deunyddiau hyn ymhellach, mynegodd undebwyr llafur ddwy farn wahanol. Ar y naill law, byddai’n fuddiol cael gwybodaeth gyflwyniadol fyrrach. Yn yr un modd, dywedodd uwch gynrychiolwyr a swyddogion amser llawn fod arnynt angen deunyddiau a oedd yn cael eu targedu’n well ac yn adlewyrchu’r defnydd penodol o AI yn eu sector.

Roedd yr holl gyfranogwyr yn undebwyr llafur gweithredol, a oedd yn deall pwysigrwydd cyffredinol heriau AI, ond nid oedd ganddynt yr amser na’r cymhelliant i ymgysylltu ag adnoddau hir neu heb eu teilwra i’r pwnc.

Mae’r adborth hwn yn adleisio pryderon mewn penderfyniad y cytunwyd arno yng Nghyngres Prydain y TUC yn 2023:

“Mae’r Gyngres yn credu bod problem gynyddol hefyd o ran diffyg gwybodaeth a pholisi ynghylch datblygu technolegau fel AI a bod yn rhaid i’r mudiad llafur wella ein hadnoddau os ydym am fynd i’r afael â’r defnydd amhriodol o’r technolegau hyn yn y gweithle.”

Gyda'i gilydd, mae'r canfyddiadau hyn yn dangos galw clir am fwy o ddeunyddiau ar AI, felly fel cam nesaf, mae TUC Cymru yn bwriadu cynhyrchu adnoddau a hyfforddiant pellach wedi'u targedu ar gyfer cynrychiolwyr undebau llafur.

Ar ben hynny, rydym yn argymell bod Llywodraeth Cymru a WPC yn datblygu, hyrwyddo a monitro'r defnydd o ganllawiau ar gyfer arfer gorau ar gyfranogiad gweithwyr.

Gweler yr adran 'camau ac argymhellion nesaf' isod am fwy o fanylion.