Rhaglen Ymwybyddiaeth Drawsryweddol helpu Dan a'i gydweithwyr yn Ysgol Uwchradd Hwlffordd

Yn ogystal ag addysgu holl gydweithwyr Dan, mae'r rhaglen hyfforddi bellach wedi gwreiddio ymwybyddiaeth draws yn y cwricwlwm ar gyfer pob un o'r 1,200 a mwy o ddisgyblion, gydag adnoddau newydd ar gael i bawb yn yr ysgol.

Cysylltodd Dan â Rheolwr Busnes Ysgol Uwchradd Hwlffordd, Julie Foss (sydd hefyd yn aelod o UNSAIN) ynglŷn â’i gyfnod trawsnewid y llynedd.  Ar ôl canfod nad oedd polisïau ar waith i'w gefnogi, cysylltodd Julie â Changen Sir Benfro i gael cymorth.

Fel cadeirydd, roedd Manuela Hughes, yn gwybod bod prosiect WULF eisoes yn trefnu hyfforddiant poblogaidd iawn ar ymwybyddiaeth o bobl draws drwy elusen Mermaids LHDTC+, cysylltodd â'r Rheolwr Prosiect Jenny Griffin i gynnwys y tîm yn rhan o’r prosiect.

Bu’r ysgol, y gangen a phrosiect WULF yn gweithio gyda Mermaids, a darparodd ei staff raglen hyfforddiant bwrpasol ar ymwybyddiaeth draws i holl staff yr ysgol trwy gyfres o weithdai ar-lein a ddaeth i ben ym mis Medi.

Cefnogaeth yr undeb efo hyfforddiant ymwybyddiaeth drawsryweddol

"Roedd yn hynod o ddefnyddiol pan oedd UNSAIN yn gallu cynnig yr hyfforddiant ymwybyddiaeth," meddai Dan. "Dydych chi ddim yn gwybod sut mae pobl yn mynd i gymryd hyn, felly er bod pawb wedi bod yn neis iawn am y peth, roedd yn gysur mawr gwybod bod yr undeb y tu cefn i mi.”

Gyda'r undeb a'r ysgol yn cymryd cyfrifoldeb am hyfforddi staff ar realiti bywydau traws, doedd dim rhaid i Dan ysgwyddo'r baich o orfod delio ei hun â materion a allai godi ymhlith ei gydweithwyr yn sgil trawsnewid.

"Mae pobl yn dal i ofyn cwestiynau i mi, ond maen nhw'n tueddu i fod yn fwy am fy nhaith bersonol fy hun yn hytrach na materion cyffredinol," meddai Dan.

Ac o ganlyniad i'w phrofiad cadarnhaol o weithio gyda'r undeb ar ddysgu, mae Julie Foss wedi dod yn gynrychiolydd dysgu'r undeb yn yr ysgol, hefyd.

Diffyg cynrychiolaeth o bobl draws

Pan oedd Dan yn tyfu i fyny yng nghefn gwlad Sir Benfro, roedd diffyg cynrychiolaeth o bobl draws yn gyffredinol - a dynion traws yn arbennig - yn golygu ei bod hi wedi cymryd amser hir iddo ddeall yn iawn pwy oedd o.

"Pan o'n i'n tyfu lan, do'n i ddim hyd yn oed yn sylweddoli bod traws yn rhywbeth oeddech chi'n gallu bod, yn enwedig oherwydd bod yr holl gynrychiolaeth o bobl draws yn y cyfryngau - os oedd e'n bodoli o gwbl – fwy neu lai yn tueddu i fod y ffordd arall: doeddech chi byth yn gweld dynion traws," meddai.

"Ro'n i wastad wedi teimlo bod rhywbeth ychydig yn wahanol amdana i, ond fe gymerodd hi dipyn o amser i fi weithio allan beth oedd hynny - wrth i mi fynd yn hŷn, yn y bôn y rhyngrwyd wnaeth fy achub! "

Clwb LHDTC+ i'r genhedlaeth nesaf o blant traws ac anneuaidd

Un o’r manteision sydd wedi deillio o'r rhaglen ymwybyddiaeth yn yr ysgol yw na fydd y genhedlaeth nesaf o blant traws ac anneuaidd efallai yn teimlo mor ynysig, yn enwedig gan fod Dan wedi helpu i lansio clwb LHDTC+ yn yr ysgol, o'r enw Ystafell yr Enfys, gyda chymorth un o gwnselwyr yr ysgol.

"Mae'n ddyddiau cynnar ond dw i'n meddwl bod o'n gwneud gwahaniaeth i bobl ifanc LHDTC+ wybod eu bod nhw'n cael eu cefnogi a’u cydnabod o fewn yr ysgol ac i ddod o hyd i’w cymuned eu hunain o fewn yr ysgol, sydd yn amhrisiadwy yn fy marn i," meddai Dan.

Yn ôl Jenny Griffin mae'r rhaglen ymwybyddiaeth wedi gallu ymgysylltu nid yn unig â staff yr ysgol ond hefyd â disgyblion a'r gymuned leol ehangach - a'r cyfan am fod pawb oedd ynghlwm â'r fenter yn cydweithio mor effeithiol.

"Mewn sefyllfa arall, gallai rhywun fel Dan fod wedi dweud, 'Mae hyn yn digwydd' a gallai'r ysgol fod wedi dweud, 'Diolch am adael i ni wybod' ac fe allai'r cyfan fod wedi stopio yno," mae Jenny yn nodi.

"Ond yn Hwlffordd, roedd pawb yn gweithio mewn partneriaeth i gael y gorau o’r sefyllfa, felly yn ogystal â chefnogi Dan, rydym wedi codi ymwybyddiaeth ymhlith staff a disgyblion, sydd wedi cael effaith ehangach ar y gymuned leol ac mae hynny'n dangos beth allwch chi ei gyflawni pan fyddwch chi i gyd yn gweithio gyda'ch gilydd."