TUC Cymru: Gallai buddsoddi mewn seilwaith greu 59,000 o swyddi a hybu adferiad economaidd
Mae'r ymchwil – a wnaed ar ran TUC Cymru gan Transition Economics – yn dangos y gallai gwario'n gyflym ar brosiectau fel tai cymdeithasol, trafnidiaeth gyhoeddus a datgarboneiddio cyfrannu'n sylweddol at adferiad yr economi.
Wedi'i ddadansoddi yn ôl sector, byddai creu swyddi rhagamcanol o fuddsoddiad o £6bn mewn seilwaith yn golygu:
- 27,000 o swyddi mewn adeiladu tai ac ôl-osod effeithlonrwydd ynni
- 18,000 o swyddi mewn uwchraddio trafnidiaeth
- 9,000 o swyddi ym maes ynni, gweithgynhyrchu ac uwchraddio seilwaith band eang
- 5,000 o swyddi mewn gwelliannau tir, coedwigaeth, ac amaethyddiaeth
Byddai'r swyddi hyn o fudd i rai o'r sectorau a demograffeg sy'n cael eu taro caletaf gan yr argyfwng Covid-19. Byddai dros 75% o'r swyddi yn cael eu creu mewn sectorau sy'n draddodiadol yn cyflogi gweithwyr nad ydynt yn raddedigion.
Dywedodd Shavanah Taj, Ysgrifennydd Cyffredinol TUC Cymru:
"Y ffordd orau o ddiogelu ein heconomi yw cadw pobl mewn gwaith. A dyna pam ein bod wedi bod yn galw am estyniad i'r cynllun cadw swyddi y tu hwnt i fis Hydref.
"Ond mae angen gweithredu ar frys hefyd i greu cyfleoedd swyddi newydd, teg a chynhwysol i bob gweithiwr yng Nghymru. Rydym wedi dioddef o danfuddsoddiad hirdymor yn ein seilwaith cenedlaethol. Bydd buddsoddi mewn prosiectau gwyrdd ac uchelgeisiol yn awr nid yn unig yn creu gwaith i filoedd o bobl yng Nghymru ond bydd hefyd yn cynnig manteision hirdymor enfawr i economi Cymru, sy'n arbennig o bwysig wrth i ni adael yr UE.
"Mae costau diffyg gweithredu yn llawer mwy na'r costau o wneud y buddsoddiadau hyn. Mae angen i Lywodraeth y DU ddarparu'r lefel o gyllid sydd ei hangen ar Gymru."
Wrth sôn am gyhoeddi'r adroddiad, dywedodd Comisiynydd Cenedlaethau'r Dyfodol, Sophie Howe:
"Mae'r dadansoddiad hwn gan TUC Cymru yn dangos potensial buddsoddi mewn sectorau allweddol er mwyn galluogi adferiad gwyrdd, teg a llewyrchus o Covid-19.
"Mae angen adferiad ar frys sy'n cynyddu cydraddoldeb, yn darparu sgiliau, hyfforddiant a chyfleoedd cyflogaeth mewn diwydiannau'r dyfodol, wrth gymell pob sector yng Nghymru i gyflawni nodau llesiant Deddf Llesiant Cenedlaethau'r dyfodol.
"Mae'r dadansoddiad hwn yn dangos bod hyn o fewn cyrraedd drwy fuddsoddiad doeth a phenderfyniadau ysgogi beiddgar."
- Gwelir yr adroddiad llawn ar: https://www.tuc.org.uk/cy/research-analysis/reports/creu-swyddi-yng-nghymru-yn-dilyn-ysgogiad-seilwaith-adfer-covid
- Comisiynwyd yr ymchwil gan TUC Cymru ac fe'i Cynhaliwyd gan Transition Economics - http://transitioneconomics.net/
- Nid yw'r ffigurau cyflogaeth a fodelwyd yma ond yn uniongyrchol ac anuniongyrchol (y gadwyn gyflenwi), ac nid ydynt yn cynnwys cyflogaeth a ysgogwyd. Gan fod cyflogaeth wedi'i ysgogi yn deillio o wario cyflogau gan weithwyr, byddai hyn hefyd yn cefnogi adfywiad yn y sectorau lletygarwch, adloniant a manwerthu.
- Mae'r dadansoddiad yn canolbwyntio ar brosiectau seilwaith y gellir eu gweithredu o fewn y 2 flynedd nesaf. Caiff potensial creu swyddi pob prosiect ei amcangyfrif yn ôl maint y buddsoddiad (yn £1,000,000) a lluosydd (swyddi a grëwyd fesul £1,000,000 a fuddsoddwyd). Yna caiff prosiectau eu hasesu yn erbyn deg maen prawf ar fudd economaidd a chymdeithasol (yn seiliedig ar ganllawiau banc y byd i lunwyr polisi ar fesurau adfer COVID-19).
- Mae methodoleg lawn i'w weld ar dudalen 13 yr adroddiad.